Książka złodziejem czasu

"Nic tak nie zabija czasu jak dobra książka"

wtorek, 12 czerwca 2018

Niedźwiedź i słowik - Katherine Arden



Baśnie kojarzą nam się zwykle z opowieściami z dzieciństwa, przekazującymi pewne prawdy życiowe, zwykle z happy endem. Rzadko jednak zdajemy sobie sprawę, że pierwotne wersje tych historii są nieodpowiednie dla dzieci, są obrzydliwe, brutalne, czasem zboczone, aż włos się jeży na głowie. Baśnie nie miały być z początku opowieściami czytanymi dzieciom, to konwencja dla dorosłych, która w specyficzny sposób nasączona jest symboliką i często mroczną, smutną prawdą na temat życia. To wyjątkowe połączenie urokliwego, magicznego świata oraz niepokojących kwestii, które uwierają czytelnika przez długi czas po lekturze. Taką właśnie baśnią łączącą zachwyt oraz strach jest książka "Niedźwiedź i słowik", nie powinniście przechodzić obok niej obojętnie.

Przenosimy się do XIV-wiecznej Rusi, do domu Piotra Władimirowicza. Rodzina funkcjonuje w cieniu biedy i głodu, ciężkiej pracy i zimy, która trwa tutaj przez większą część roku. Podczas długich wieczorów, Wasilisa wraz z rodzeństwem lubią siadać przy piecu i słuchać bajek, które opowiada im niania o imieniu Dunia. Wasi szczególnie upodobała sobie tę o demonie zimy, o Mrozie, który porywa zagubione dusze. Okazuje się jednak, że bajki staruszki nie są jedynie tworem wyobraźni... Pradawna moc ukryta w Wasi przyciąga istoty, które ściągają na wioskę nieszczęścia. Mieszkańcy stają się coraz bardziej bezradni, dobre duchy nie są w stanie walczyć z demonami. Owdowiały ojciec dziewczyny przywozi fanatycznie nabożną nową żonę, Annę, która może pogorszyć sytuację. Sprawy komplikują się jeszcze bardziej, gdy pojawia się nowy pop, Konstanty, który zakazuje składania ofiar domowym duszkom. Czy Wasi podda się macosze i czy będzie w stanie uratować swoją rodzinę przed jedną z najbardziej przerażających legend niani?

Folklor, dawne wierzenia i kultura słowiańska mają niezaprzeczalny urok. Współczesność, nauka, przesądy i zwyczaje mają swoją genezę w pogańskich lub chrześcijańskich, a często też mieszanych, tradycjach. Niesamowite jest to, jak wiele prawd życiowych oraz tych dotyczących funkcjonowania świata ludzie potrafili sobie wytłumaczyć poprzez kreowanie magicznych legend i bóstw. Dlatego też czytanie "Niedźwiedzia i słowika" było fascynującą przygodą, idealnie wpasowała się w mój gust.

Świat przedstawiony ma swój niesamowity, czarujący klimat, a podczas lektury czułam się jak dziecko, które musi zaglądnąć w każdy zakamarek. Gdybym miała w jakiś sposób zobrazować tę historię, byłaby to mieszanina jaskrawych, hipnotyzujących barw, która układałaby się w przerażający i jednocześnie zachwycający obraz. Wkraczając do mrocznego lasu, napotkamy rusałki i lasownika, naszego domu będzie strzec oddany domownik, waziła zaś będzie czuwał przy stajni. Powoli zaczynają się jednak wkradać potwory, które już dawny powinny pójść w zapomnienie. Urokliwy świat okazuje sie być niesamowicie niepokojący, mroczny, momentami szalony i przerażający. Jeżeli dobrze przypatrzycie się okładce, to pomiędzy jaskrawymi kolorami zauważycie kości oraz zakrwawione miecze.

Jak każda dobra baśń dla dorosłych, również "Niedźwiedź i słowik" ma do przekazania coś głębszego, coś, co ma poruszyć czytelnikiem głównie poprzez ten mroczny wydźwięk opowieści. Podobny klimat znajdziemy w "Języku cierni" Leigh Bardugo, który w pewnych momentach szokował i sprowadzał odbiorcę na ziemię, mierząc mu siarczysty policzek. Życie to nie bajka. Historia Wasi skutkuje podobnym wstrząsem, tak, że ciężko o niej zapomnieć na długo po lekturze.

"Niedźwiedź i słowik" to powieść magiczna, urzekająca, a jednocześnie niepokojąca i szalona. Świetnie napisana, wciągająca i odrywająca od rzeczywistości. To opowieść o zderzeniu kultury pogańskiej z chrześcijańską, o nienawiści i niezgodności przekonań, o fanatyzmie i ingerencji zła w naszym życiu, o walce w imię swoich wartości.  Oryginalna, piękna baśń i czuję, że mamy w Polsce niedobór tego typu opowieści. Czekam z niecierpliwością na drugi tom.

2 komentarze:

Ale piękne zdjecie. Mam w planach tę książkę. Pragnę doświadczyć magii tej historii :)

Pozdrawiam,
Ksiazkowa-przystan.blogspot.com
 
Na pewno sięgnę po tę książkę, pozdrawiam !
 

Prześlij komentarz